‘Cruciale stap naar herstel van vertrouwen’
Synode trekt besluiten inzake de grondslagen voor quotum en solidariteitskas in
De Kleine Synode van de Protestantse Kerk heeft tijdens de zittingsdagen van de Generale Synode op vrijdag 14 november 2025 een belangrijk besluit genomen: de vorig jaar ingevoerde quotumregeling en aangepaste solidariteitskassystematiek worden definitief ingetrokken. Daarmee komt een einde aan een periode van onrust en onzekerheid bij gemeenten en diaconieën.
Wat betekent dit besluit voor de colleges van diakenen en kerkrentmeesters?
De oude grondslagen voor Quotum en de Solidariteitskas blijven voorlopig van kracht en voor de afdrachten over 2025 en 2026 wordt een tijdelijke regeling ingevoerd op basis van die oude systematiek. De bijdrage voor de solidariteitskas blijft per belijdend lid (in 2024: € 5,-), voor het kerkrentmeesterlijk quotum blijft een percentage over het levend geld van kracht (in 2024: 4,35%). In de Kleine Synode van december worden de definitieve percentages en het bedrag per belijdend lid vastgesteld. Alle gemeenten hebben in 2025 een voorlopige aanslag op basis van de oude systhematiek en met de hoogte van 2024 ontvangen, in afwachting van de uitkomst van de bezwaarprocedure.
Terugtrekken besluit om meer schade te voorkomen
Het besluit van de Kleine Synode volgt op een luisterronde door verkenner Kerkbreed gesprek ds. Arie van der Maas, en na een golf van bezwaren vanuit het hele land. Met dit besluit komt dan ook een einde aan de procedure, die bij het Generaal College voor Bezwaren en Geschillen (GCBG) liep, waar meer dan 180 gemeenten en diaconieën bezwaar tegen deze nieuwe grondslagen hadden aangetekend.
De synode erkent dat het proces anders had moeten verlopen en erkent ook het verlies van vertrouwen als gevolg van dit proces. Ook is de erkenning uitgesproken dat in het proces van voorbereiding, besluitvorming en in de omgang met de weerstand zaken anders hadden moeten gaan. Preses Generale Synode Trijnie Bouw: ‘Met dit besluit tot intrekking hoopt de synode ruimte te maken voor herstel en het openen van een open en oprecht gesprek om te zorgen voor een rechtvaardige en gedragen manier van financiële solidariteit en soliditeit in de kerk. Want dat blijft ons goede uitgangspunt en ons gegrond verlangen.”
Joost Schelling, directeur van VKB Kerkrentmeesters, reageert op de vraag van de journalist van het Nederlands Dagblad of bij de VKB nu de vlag uit kan, genuanceerd: “Nee, daarvoor is er teveel vertrouwen geschonden. Maar ik ben wel blij met dit synodebesluit dat cruciaal is voor herstel. Op de korte termijn is nodig dat we de tering naar de nering zetten en ervoor zorgen dat het belangrijke werk doorgang kan vinden. Op de langere termijn is het noodzakelijk dat er een beleidsplan inclusief een meerjarenbegroting wordt opgesteld.”
VKB blijft zich inzetten voor een transparante, uitvoerbare en rechtvaardige regeling waarin solidariteit centraal staat, zonder complexe vermogensheffingen. Tot die tijd geldt: terug naar eenvoud, met oog voor draagkracht in de lokale gemeente en werken aan hernieuwd vertrouwen. En we hopen dat in het traject dat vanaf 2026 over de financiering van de kerk van start zal gaan (kerkbreed gesprek) u uw kennis en deskundigheid wilt inzetten voor een zo goed mogelijke regeling, die bij de uitdagingen van deze tijd past.