Verduurzaming: aan welke knop(pen) draai jij?
De herfst is in volle gang, de dagen worden korter, de verwarming gaat weer aan. In veel kerken klinkt de vraag: hoe houden we het warm, betaalbaar én duurzaam verantwoord? Energiegebruik en verduurzaming zijn geen abstracte thema’s, maar urgente vragen voor elke gemeente. Niet alleen vanwege stijgende kosten, maar ook omdat we als kerk willen bijdragen aan zorg voor de schepping. De komende maanden zet VKB Kerkrentmeesters het thema duurzame energie centraal. Aan welke knop(pen) ga jij deze herfst draaien?
Verduurzaming is meer dan techniek
Bij verduurzaming denken we al snel aan zonnepanelen, isolatie of warmtepompen. Terecht ook: technische maatregelen zijn belangrijk. Verduurzaming begint echter niet bij techniek, maar bij visie. Wat wil je als gemeente uitstralen? Hoe wil je zorg dragen voor je gebouw én voor de aarde? Hoe betrek je gemeenteleden bij die keuzes?
Juist kerken hebben een unieke positie: ze zijn plekken van gemeenschap, van bezinning én van voorbeeldgedrag. Als we als kerk laten zien dat verduurzaming mogelijk is, inspireren we ook anderen in de buurt. Het gaat dus niet alleen om besparen, maar om bewustwording en betrokkenheid.
Trouwens als we het toch hebben over energiegebruik, dan kun je deze in je kerk ook wel eens breder stellen: hoe gaan we om met de beschikbare energie van mensen (tijd en betrokkenheid)? Wordt deze energie in onze kerk ook duurzaam opgewekt en ingezet? Iedereen heeft wel de ervaring hoe een goed gesprek je geestelijke batterij kan opladen! Mooi om daar als college en kerkenraad duurzaam tijd voor te maken.
Een handig stappenplan
Gelukkig hoef je het, als het gaat om het verduurzamen, niet alleen uit te zoeken. Op onze site vind je een helder stappenplan dat je als kerkrentmeester of college kunt volgen. Van het in kaart brengen van je huidige energieverbruik tot het maken van een meerjarenplan: het helpt je om overzicht te krijgen én om keuzes te maken die passen bij jouw gebouw en gemeente.
Kleine stapjes, groot resultaat
Het mooie is: je hoeft niet alles tegelijk te doen. Verduurzaming is een proces. Het begint klein, met kleine gedragsveranderingen of eenvoudige maatregelen, zoals de thermostaat een graadje lager. Een eerste stap richting structurele aanpassingen. Elke knop waaraan je draait, helpt mee. Onderschat de impact daarvan niet als kerk, zowel in de gemeente, als in landelijk verband. Stel je voor wat gebeurt als iedereen thuis de thermostaat in lijn met de kerk zelf een paar graden lager zet? En wat als alle kerken in Nederland 10% extra op hun energie besparen? Kleine stapjes worden groot, als heel veel partijen die kleine stap daadwerkelijk zetten, schreef ik eerder in een column voor Groene Kerken.
Samen aan de knoppen draaien
Verduurzaming is geen soloactie. Het vraagt om samenwerking: met gemeenteleden, met experts, met de buurt. Misschien zijn er jongeren die willen meedenken over groene initiatieven. Er zijn diverse fondsen of subsidies beschikbaar. En misschien kun je zelfs samen met andere kerken in de regio optrekken.
Juist in deze tijd van Advent en Kerst, waarin we uitzien naar licht in de duisternis, is het mooi om als kerk letterlijk en figuurlijk licht te brengen. Door bewust om te gaan met energie, door te kiezen voor duurzaamheid, en door te laten zien dat zorg voor de schepping een geloofszaak is.
Zit jij aan de knop(pen)?
Dus: aan welke knop(pen) kun jij draaien? Misschien is het de thermostaat, misschien het gesprek in de kerkenraad, misschien het bespreken van het stappenplan, of het volgen van een webinar ‘Verduurzamen, hoe pak je het aan?’ op 27 november 2025. Wat het ook is: elke beweging telt. En elke stap is een teken van hoop.
Laten we als kerken niet alleen verwarmen, maar ook verwonderen. Niet alleen besparen, maar ook inspireren. Want verduurzaming is geen last, maar juist ook een kans—om als kerk zichtbaar, relevant en toekomstgericht te zijn.