Het kerkinterieur op de schop – een onmisbare gids voor kerkrentmeesters
Wat veranderde er na de Reformatie in Middeleeuwse kerken? Klop ons beeld van een grondige zuivering van alles wat Rooms Katholiek was wel? In november 2025 verschijnt bij Walburg Pers het boek Het kerkinterieur op de schop – De gevolgen van de Reformatie voor de middeleeuwse kerken in Nederland. De wortels van dit boek liggen in een artikelenreeks voor Kerkbeheer uit 2017.
Auteurs Marco Blokhuis en Jan Dirk Wassenaar nemen in hun boek de lezer mee in de geschiedenis en ontwikkeling van protestantse kerkinterieurs, vanaf de doorwerking van de Reformatie tot in onze tijd. Blokhuis is voormalig medewerker van de Stichting Kerkelijk Kunstbezit in Nederland en momenteel werkzaam als efgoedspecialist bij Museum Catharijneconvent. Wassenaar is predikant in de Protestantse Gemeente Hellendoorn en geassocieerd onderzoeker aan de PThU. Voor kerkrentmeesters en andere beheerders van kerkelijk erfgoed is dit boek interessant. De historische studie maakt het mogelijk om het huidige kerkinterieur beter te begrijpen, wat helpt bij het maken van keuzes voor de toekomst.
Een boek met wortels in 500 jaar Reformatie
De aanleiding voor dit boek ligt bij de herdenking van 500 jaar Reformatie in 2017. Blokhuis en Wassenaar schreven in 2017 in Kerkbeheer een artikelenreeks over de gevolgen van de Reformatie voor middeleeuwse kerkgebouwen. Die reeks groeide uit tot een grondige en rijk geïllustreerde studie, nu gebundeld in dit boek.
De auteurs laten zien hoe protestanten vanaf 1572 omgingen met bestaande katholieke interieurs. Soms werden liturgische elementen verwijderd of herbestemd, soms bleven ze behouden en kregen ze een nieuwe functie. Zo ontstond een boeiend spel van continuïteit en verandering, zichtbaar in bijvoorbeeld preekstoelen, koorhekken en avondmaalstafels.
(Tekst gaat verder onder de foto.)
Wil jij kans maken op dit boek? Geef dan via dit formulier antwoord op de vraag ‘Stel dat het kerkinterieur in jouw kerk op de schop zou moeten, wat zou dan echt niet verloren mogen gaan?’ Wie weet win jij een exemplaar!
Een interieur vol lagen
“Wie een protestantse kerk binnenstapt, ziet vaak de stille sporen van die eeuwenlange gelaagdheid”, aldus Blokhuis. “In veel kerken gaan laatmiddeleeuwse muurschilderingen van heiligen samen met zeventiende-eeuwse tekstborden. Beide vertellen een eigen verhaal en stammen uit tradities die ooit ver uit elkaar lagen. Ook onderdelen als doophekken, klokken en kerkzilver laten zien hoe het kerkgebouw zich ontwikkelde – niet als één breuklijn na de Beeldenstorm, maar als een continu proces.”
Juist die gelaagdheid maakt dit boek tot een waardevolle gids: het helpt lezers om te duiden waar een interieuronderdeel vandaan komt, hoe het past binnen de protestantse eredienst en welke keuzes eerdere generaties rondom inrichting maakten.
Relevantie voor kerkrentmeesters vandaag
Dat maakt Het kerkinterieur op de schop tot een boek dat kerkrentmeesters niet mogen missen. Als verantwoordelijken voor het behoud en gebruik van onze kerkgebouwen krijgen zij dagelijks te maken met vragen rond restauratie, herinrichting en beleving. De voorbeelden in het boek laten zien hoe kerkrentmeesters in het verleden keuzes maakten. Zo werden in de vorige eeuw op verschillende plaatsen middeleeuwse doopvonten teruggeplaatst, of werden protestantse interieuronderdelen zoals een doophek hergebruikt en aangepast aan de hedendaagse praktijk. Recent werd in Hellendoorn een eeuwenoude altaarsteen – ooit zelfs als stoep gebruikt – herbestemd als tafel in een stilteplek. Zulke voorbeelden tonen hoe elke ingreep zich verhoudt tot een lange traditie van veranderen en vernieuwen.
Voor wie is dit boek?
Het boek is allereerst bedoeld voor kerkrentmeesters, liturgiecommissies en andere beheerders die verantwoordelijkheid dragen voor waardevolle kerkinterieurs. Maar ook erfgoedliefhebbers en geïnteresseerden in de geschiedenis van de Reformatie zullen veel plezier beleven aan de heldere toelichtingen en de vele voorbeelden.
📖 Bestel het boek Het kerkinterieur op de schop – De gevolgen van de Reformatie voor de middeleeuwse kerken in Nederland door Marco Blokhuis en Jan Dirk Wassenaar vanaf november 2025 voor € 34,99 bij Walburg Pers.
Doe mee aan de prijsvraag en win dit boek!
Stel dat het kerkinterieur in jouw kerk op de schop zou moeten, wat zou dan echt niet verloren mogen gaan?
Klik op deze link, beantwoord deze vraag en maak kans op een gratis boek met onze winactie.